Hamilelikte folik asit kullanımı, folik asit her anne adayına rutin şekilde önerilen bir vitamindir. B grubu vitaminlerinden olan folik asit, vitamin B9, folacin, vitamin Bc, folasin asit, folic acid gibi isimlerle de anılır. Bu vitamin yeşil yapraklı sebzelerde, fındık, mercimek, fıstık, yumurta sarısı, ceviz, kuru fasulye gibi baklagillerde, ay çekirdeğinde, ıspanakta bol miktarda bulunur. Fakat hamilelik döneminde sadece bu besinlerden alınan folik asit miktarı bebekteki anomali riskini azaltmakta yeterli olmayacağından, mutlaka ilaç olarak folik asit alınmalıdır.
Hamilelikte folik asit neden önemlidir?
Gebeliğin ilk haftalarında bebeğin merkezi sinir sisteminde düzenleme meydana gelir. Bundan sonra bu etkiyle beyin ve omurilik gelişimi olur. Bu dönemin sağlıklı bir şekilde geçirilmesi, bebekte sakatlık oluşumunu engellenmek için önemlidir. Folik asit eksikliğinden kaynaklanan bu sakatlıklar nöral tüp defektleri olarak tanımlanır. Bu sakatlıklar arasında olan spina bifida yani açık omurga rahatsızlığında, bebek bedensel olarak sakat olabileceği gibi, zeka açısından gerilik oluşabilir. Başka bir rahatsızlık ise, bebeğin beyni olmadan doğduğu anensefali sakatlığıdır. Bu bebekler genellikle doğumdan sonra ya da ilk hafta içinde ölür. Bu şekilde doğuştan sakatlıkların bir bölümü folik asit kullanımı sayesinde önlenebilmektedir. Folik asit kullanmakla sağlıklı bir bebeğe sahip olmak garanti olmamakla birlikte, nöral tüp defektli çocuk doğma olasılığını azaltır. Bebeğin sakat doğma sebebi arasında kalıtsal faktörlerde etkili olmaktadır.
Folik asit her hamile kadın için faydalı mıdır?
Hamile kalmak isteyen ve yeni hamile kalan bütün kadınlar için folik asit kullanımı iyidir. Daha önceden sağlıklı bebek sahibi olan kadınlar için bile kullanılması gereken bir vitamindir. Günlük 0,4-0,5 mg miktardaki folik asit kullanımının bebekler ve anne adayları için zararı bulunmamaktadır. Folik asitin uzun süreli kullanımının bile zararı yoktur. Daha önceden nöral tüp defekti olan bebeği doğmuş kadınların sonraki bebeklerinde aynı sorunun olması daha fazla risklidir. Bu kadınlar doktora danışarak, gebelik öncesinden başlayarak, yüksek dozda yani 4-5 mg folik asit kullanmaya başlamalıdır.
Hamilelikte folik asit kullanımına ne zaman başlanmalıdır?
Planlı hamileliklerde kadınlara gebelikten önce folik asit verilmektedir. Hamile kalmayı düşünen kadınlar, doğum kontrol hapı kullanımını bıraktıktan sonra, folik asit kullanmaya başlayabilir. Tama olarak döllenme zamanı bilinemese de, yaklaşık olarak döllenmeden 4 hafta önce folik asit kullanmaya başlamak uygundur. Bu sayede bebeğin gelişimi için önemli olan döllenmeden sonraki 4 haftada vücutta yeterli miktarda folik asit bulunmuş olur. Folik asit kullanırken hemen hamile kalınmasa bile, kullanmaya devam edilmelidir.
Hamilelikte folik asit kullanımı ne zaman bırakılmalıdır?
Bebekteki merkezi sinir sisteminden kaynaklanan sakatlıkların önlenmesi için, döllenmeden 10 hafta sonraya kadar folik asitin kullanılması faydalıdır. Bu 28 gün süren bir adet döneminde, adetin ilk gününden itibaren 12 haftalık süreyi kapsar. Yani hamileliğin ilk 3 ayında folik asit kullanılmalıdır.
